Тийм ээ, аз жаргалыг мөнгөөр авч болдог. Гэхдээ сэтгэл ханах хангалттай их аз жаргал худалдаж авахад хүрэлцэх цалин гэж байдаггүй бололтой. Аз жаргалтай байхын төлөө хичээх тусам зарлага улам нэмэгдээд л байдаг аж.

Энэ бол мөнгө ба аз жаргалын хамаарлыг уйгагүй судалсан Мэттью Киллингсвортын судалгааны тайланд дурдсан хэсэг. Тэрээр хамгийн сүүлд санамсаргүй аргаар сонгогдсон насанд хүрсэн 33391 америк хүний аз жаргалын хэмжээг амьдралын боломж бололцоо гэх мэт олон хүчин зүйлтэй нь харьцуулан судалж, хүний аз жаргал орлогоо дагаад хэр өөрчлөгддөгийг мэдэхийг зорьсон байна.

Үр дүнд нь аз жаргалд хүргэх тасалбарын үнэ үргэлж өсөж байдаг нь тодорхой болжээ. Эхлээд хүмүүс 10 мянган ам.доллартай байхад аз жаргалтай болно гэж бодож байсан ч удалгүй тэр нь 20 мянга, 40, 80 мянга болж өссөн байна.

Тэрээр “нийгмийг шат гэж үзвэл, орой дээр нь хамгийн өндөр орлоготой, дунд нь дундаж орлоготой, ёроолд нь хамгийн бага орлоготой хүмүүс байдаг. Тэр шатаар өгсөх тусам орлогын хэмжээ дагаад нэмэгдэх тул аз жаргалыг ч илүү ихээр мэдэрдэг” хэмээн ярьжээ.

Хэдийгээр түүний судалгаанд саятан, тэрбумтнууд хамрагдаагүй ч жилд 500 мянган ам.долларын орлоготой хүмүүс цөөнгүй багтжээ.мөн тэрээр судалгааныхаа талаар тайлбарлахдаа “үүнээс өндөр цалинтай хүмүүс яадаг нь энэ судалгаанд багтаагүй. Гэхдээ энэ зүй тогтлоор бол тэрбумтан хүнийг аз жаргалтай болгох мөнгөний хэмжээ таван тэрбум байж мэднэ. Батлаагүй ч тун үнэмшилтэй тоо” гэсэн байна.

Тодорхой хэмжээний хүрэлцээтэй орлого олдог болчиход л жаргалтай амьдарна гэж боддог хүмүүсийн бодол ташаа хэмээн дээрх судалгаа харуулж байна. Тухайлбал, хүмүүсийн өрөөсгөл ойлголтын дагуу төсөөлж үзвэл, 100 мянгын орлоготой болчихсон байхад түүнээс цааш орлого яаж ч нэмэгдсэн аз жаргалд хэрэгтэй хэрэгцээ дахин нэмэгдэхгүй, нэг ёсондоо хүний аз жаргалд ханах хэмжээ хатуу хязгаартай байдаг гэхээр байна.

Орчин цагт баян хүмүүс улам баяжиж, орлогын хэмжээ, зөрүү асар ихээр холдож байгаагийн зарим шалтгааныг дээрх судалгаанаас ойлгож болохоор байна. Аз жаргалын шатаар өгсөхийн тулд улам их мөнгө хэрэгтэй. Мэдээж илүү их аз жаргал мэдрэхийн тулд илүү их хэрэгцээтэй болох юм.

“Хэдий дажгүй сайхан амьдарч байсан ч хүн илүү ихийг хүссээр л байдаг. Энэ бол шунал биш. Ердөө бага орлоготой байж байгаад арай дээгүүр орлоготой болоход мэдэрч байсан мэдрэмж нь тэдний хувьд хэвээрээ” хэмээн тэр тайлбарласан аж.

Гэхдээ хэдий энэ талаас нь хараад ойлгож, хүлээн зөвшөөрч болох ч гэлээ тэрбумтан хүнд нэмэлт таван тэрбумын авчрах аз жаргал, бага орлоготой хүнд таван тэрбумын авчрах аз жаргалын хэмжээ асар их ялгаатай.

Дээрх судалгаанаас улс төрийн болон байгууллагуудын бодлогын түвшинд тэнцвэртэй байдлыг хэрхэн хадгалах тухай зарим хурцадмал асуудлууд харагдаж байна. Хүн бүр үргэлж илүү ихийг хүсэж байдаг учир ханана гэсэн ойлголт байдаггүй. Иймд бүтээмж өндөртэй ажилтнууддаа илүү их цалин өгнө гэдэг бол хамгийн шударга бөгөөд ашигтай арга. Гэлээ гэхдээ тэглээ гээд тэр шилдэг ажилтнууд танай байгууллагад үүрд үлдэнэ гэсэн үг биш гэдгийг Киллингсворт сануулжээ.

Байгууллагуудын туршлагаас харахад тэд ихэвчлэн хамгийн өндөр орлоготойдоо хамгийн их урамшуулал олгодог. Гэхдээ тэр хэмжээний урамшуулал хэнд илүү хэрэгтэй, хэн нь хэрхэн зарцуулах тухай бодоод үзвэл маш их ялгаа гарна.

Гэвч Киллингсвортын хэлснээр “таван саяын цалинтай хүнд нэмэлт урамшуулал олгох уу, эсвэл түүнийгээ тавин мянгын цалинтайд зарцуулах уу? Олон шалтгаан байж болно. Өндөр орлоготой нь магад өөрийн хөдөлмөрөөр тэр урамшууллыг хүртэж байж болох юм. Тэр нь ч хамгийн зөв байж болно. Гэхдээ хэнийх нь амьдралд илүү их нөлөө үзүүлж болох талаар нэг бодоход гэмгүй” гэжээ.